بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و امید به زندگی کارمندان دانشگاه علوم پزشکی جهرم

دوره 4 شماره 3 تابستان 1396 صفحات 160 تا 1691 سالمت اجتماعی مقاله http://ch.sbmu.ac.ir اصیل مجله مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سالمت بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و امید به زندگی کارمندان دانشگاه علوم پزشکی جهرم *3 سلمان علوی 1 محمد امین احمدی 2 عبدالصالح زر 1.دانشجوی کارشناس ارشد گروه مدیریت ورزشی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه عالمه طباطبایی تهران ایران 2.دانشجوی کارشناسی ارشد گروه فیزیولوژی ورزش دانشکده علوم ورزشی دانشگاه شهید چمران اهواز ایران 3.دانشیار فیزیولوژی ورزش گروه علوم ورزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه جهرم جهرم ایران * نویسنده مسئول: دکتر عبدالصالح زر گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه جهرم جهرم ایران as.zar@jahrom.ac.ir تاریخ دریافت: بهمن 1395 نحوه استناد به این مقاله: تاریخ پذیرش: فروردین 1396 Alavi S, Ahmadi MA, Zar A. Evaluate the Effectiveness of Sport on Job Burnout, General Health and Life Expectancy in Jahrom University of Medical Sciences Staff. Community Health. 2017; 4(3): 160-69. چکیده مقدمه: مدیر هر سازمان عالوه برتأکید بر بهبود کارایی و اثر بخشی باید به بهبود وضعیت روانی- جسمانی و کیفیت زندگی کارمندان نیز توجه کند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر بخشی ورزش بر فرسودگی شغلی سالمت عمومی و امید به زندگی کارمندان دانشگاه علوم پزشکی میباشد. روش و مواد: این مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی با مشارکت 60 نفر )29 نفر فعال و 31 نفر غیرفعال( از کارمندان دانشگاه علوم پزشکی شهر جهرم انجام شد. به منظور گردآوری اطالعات از سه پرسشنامه فرسودگی شغلی Maslach سالمت عمومی )GHQ )28- Goldberg امید به زندگی Schneider و پرسشنامه ویژگیهای دموگرافیک استفاده شد. در نهایت تجزیه و تحلیل نتایج دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS-18 و آزمون کالموگروف- اسمیرنوف و آزمون t مستقل صورت گرفت.)α= 0/05( یافتهها: یافتهها نشان داد که کارمندان فعال بهطور معناداری دارای سطح سالمت عمومی بهتری نسبت به کارمندان غیرفعال میباشند )0/02 = P(. اما در هر سه فاکتور فرسودگی شغلی )خستگی عاطفی )0/15 = P( مسخ شخصیت )0/19 = P( عدم کفایت فردی )0/20 = P( و امید به زندگی )0/1 = P( بین دو گروه فعال و غیر فعال تفاوت معنادار وجود ندارد. نتیجهگیری: فعالیت میتواند باعث بهبود سالمت عمومی کارمندان شود بنابراین میتوان گفت بهوسیله ورزش میتوان ظرفیت کارمندان را در مقابله با فشارهای روانی در محل کار افزایش داد و سالمت عمومی آنان را تضمین کرد. لذا به مدیران پیشنهاد میشود که موجبات نهادینه شدن فعالیت بدنی و ورزش در سازمان را فراهم کنند. واژگان کلیدی: فرسودگی شغلی سالمت عمومی امید به زندگی کارمندان ورزش و فعالیت بدنی مقدمه از مشخصات یک سازمان سالم آن است که به همان اندازه که به تولید و بهرهوری توجه میشود سالمت جسمی و روانی کارکنان نیز مورد توجه قرارگیرد. بدون توجه به اعتقاد به سالمتروانی کارکنان مدیریت اثربخش حاصل نمیشود )1(. در سازمانهای مدرن امروزی همه افراد با درجاتی از فشار عصبی یا استرس روبرو میشوند که یکی از نتایج همین فشارهای عصبی فرسودگی شغلی میباشد )2(. تعاریف زیادی از فرسودگی شغلی انجام شده که رایجترین آن تعریف Maslach and Jackson میباشد: فرسودگی شغلی نشانگانی روانشناختی شامل خستگی عاطفی مسخ شخصیت و کاهش موفقیت فردی میباشد )3(. فرسودگی شغلی بیشتر در شغلهای مراقبتی به دلیل ماهیت استرسزای این مشاغل اتفاق میافتد و با عالئمی مانند

بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و... سلمان علوی و همکاران 161 افسردگی اختالل خواب بیماریهای جسمی مثل قلب و عروق و واکنشهای فیزیولوژیک مثل افزایش قندخون و التهاب همراه است )4(. بیشترین علل فرسودگی شغلی شامل: پایینبودن حقوق و مزایا عدم حمایت اجتماعی عدم حمایت مدیران عدم امنیت شغلی و ساعات کار زیاد میباشد )5(. آمار دقیقی از میانگین فرسودگی شغلی در بین کارمندان وج ود ن دارد ام ا میت وان ب ه نتای ج برخ ی مطالع ات اشاره کرد. نتایج آنها به این قرار است ابراهیمی و همکاران از نجمه )1368( نقل میکنند که در سال 80 1368 درصد کارکنان سازمانها در ایران از فرسودگی شغلی رنج بردهاند. همچنین آنها از تیموری نسب و همکاران )1390( نقل میکنند که حدود 20 درصد کارکنان شرکت ملی نفت ایران دچار فرسودگی شغلی هستند )6(. غنیون و سلوکدار گزارش دادند که اکثر کارکنان عملیاتی مرکز اورژانس تهران )77/5 درصد( فرسودگی شغلی دارند )7(. فرسودگی شغلی یک مشکل بهداشت عمومی میباشد که سالمت عمومی افراد را تحتتاثیر قرار میدهد. سازمان جهانی بهداشت سالمتی را برخورداری از آسایش کامل جسمی روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو تعریف میکند )8(. سالمت انسان تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند وراثت فعالیت بدنی محیط زندگی الگوها و عادتهای فردی مراقبتهای پزشکی و بهطور کلی شیوه زندگی و سایر زمینههای خانوادگی فرهنگی اقتصادی و اجتماعی است )9(. مسئله دیگری که امروزه در بحث سالمتی مطرح میشود و بیارتباط با فرسودگی شغلی نیست بحث امید به زندگی میباشد. امید به زندگی موجب میشود که فرد با وجود موانعی که در مسیر زندگی خود دارد انگیزه خود را همواره حفظ کند. امید به معنای داشتن اهداف یا معناهای ارزشمند شخصی و ادراک توانایی برای تولید راهبردها در دنبالکردن این معناها میباشد )10(. افراد برای رسیدن به استانداردهای کیفی و سالمت روانی دست به اقدامات مختلفی در زمینههای بهداشت جسمانی و روانی میزنند که یکی از این اقدامات فعالیتهای بدنی و ورزشی میباشد. ورزش عالوه بر تأثیر مثبت بر سالمت جسمانی در ارتقاء سالمت روانی نیز مؤثر واقع میشود. همچنین زمینه را برای بروز بهتر استعدادها فراهم میکند و بهوسیله آن شاخصهای اعتمادبهنفس عزتنفس جامعهپذیری و سازگاری اجتماعی بهبود مییابد )11( و در نهایت افراد میتوانند بهوسیله آن بر مسائل و مشکالت جسمی روحی روانی و اجتماعی غلبه کنند )12(. تحقیقات بسیاری در رابطه با اثر ورزش بر فرسودگی شغلی سالمت عمومی و امید به زندگی صورت گرفته که اکثر آنها نشاندهنده تأثیر مثبت فعالیت بدنی و ورزش بر هر سه متغیر میباشد به عبارتی دیگر با افزایش فعالیت بدنی و ورزش فرسودگی شغلی کاهش مییابد و همچنین ورزش موجب افزایش سالمت عمومی و امید به زندگی فرد میشود. در این زمینه تحقیقات نتایج مختلفی را نشان میدهند بهعنوان مثال گزارش شده است که میزان فرسودگی شغلی در کارمندان ورزشکار )هر دو جنس( کمتر از همتایان غیرورزشکار است )2(. در همی ن راس تا نتای ج چندی ن مطالع ه نش اندهنده اثربخشی ورزش بر میزان سالمت عمومی است )10, 13(. همچنین تحقیقات دیگر نشان میدهد که بین ورزش و میزان امید به زندگی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد )14-16(. احتماال در دنیای مدرن و ماشینی امروزی کارمندان ب ه می زان بیشت ری ب ا فرس ودگی ش غلی اخت الالت روانی و کاهش امید به زندگی روبرو هستند. اگر سازمانی بخواهد در امور کاری خود پیشتاز و بهترین عملکرد را داشته باشد بایستی تدابیری در جهت شناخت پیشگیری و بهبود فرسودگی شغلی و اختالالت روانی در جهت بهبود سالمت عمومی و امید به زندگی کارکنان و همچنین افزایش سطح کیفیت خدمات اتخاذ کند. اکثر مطالعات پیشین در رابطه با فرسودگی شغلی و سالمت عمومی بر روی کارکنان عملیاتی )مانند پرستاران( صورت گرفته و تحقیقات اندکی به روی عوامل مؤثر بر کاهش میزان فرسودگی شغلی و سالمت عمومی کارکنان ستادی

1396 تابستان 3 شماره چهارم دوره اجتماعی سالمت مجله 162 وان میت ی تحقیق ر کمت ا ب ن همچنی د. کردهان اره اش بر ورزشی فعالیت اثربخشی بعد در که کرد مشاهده باشد. کرده اشاره کارمندان زندگی به امید میزان دانشگاههای کارمندان شغلی اهمیت به توجه با لذا بررسی در مطالعات خأ همچنین و پزشکی علوم شغلی فرسودگی میزان بر ورزشی فعالیت اثربخشی ضروری کارمندان زندگی به امید و عمومی سالمت منظور به کاربردی و گسترده تحقیقات تا میشود صورت نامبرده متغیرهای بر مؤثر عوامل شناخت اصلی سئوال شده مطرح مطالب به توجه با گیرد. بر ورزشی فعالیت آیا که است این مطالعه این زندگی به امید و عمومی سالمت شغلی فرسودگی میگذارد مثبت اثر کارمندان مواد و روش کلیه میباشد. تحلیلی توصیفی نوع از حاضر مطالعه جامعه 1395 سال در پزشکی علوم دانشگاه کارمندان این نمونه میدهند. تشکیل را پژوهش این آماری آنها از نفر 31 که بود نفر 60 بر مشتمل تحقیق نظر مورد نمونه میباشد. فعال نفر 29 و غیرفعال اجرای منظور به شدند. انتخاب دسترس در روش به معاونت و حراست با الزم نامهنگاریهای مطالعه شد انجام جهرم پزشکی علوم دانشگاه پژوهشی این از اخالق کد گرفتن و مجوز کسب از پس و قبل شد. مشخص نظر مورد نمونه تعداد سازمان مطالعه این هدف مورد در توضیحاتی چیز هر از افراد به سئواالت به صحیح پاسخدهی اهمیت و رضایتنامه فرم تکمیل به سپس و شد داده نمونه افراد نهایت در شدند. مشغول شخصی اطالعات و پرسشنامه سه هر تکمیل به انفرادی صورت به پرسشنامهها کلیه که است ذکر به الزم پرداختند. شدند. تکمیل کامل نظارت با از :(MBI) شغلیMaslach فرسودگی پرسشنامه شغلی فرسودگی اندازهگیری ابزار رایجترین بهطور که شده تشکیل ماده 22 از که میباشد شخصیت مسخ عاطفی خستگی سنجش به جداگانه حرفهای فعالیت چارچوب در فردی کفایت عدم و )20-16-14-13-8-6-3-2-1( سئوال نه میپردازد. )11-10-5- سئوال پنج عاطفی خستگی به مربوط سئوال هشت و شخصیت مسخ به مربوط 22-15( احساس به مربوط )21-19-18-17-12-9-7-4( نوع دو نمرهگذاری هنگام میباشد. شخصی کفایت نمره یکی میشود گرفته نظر در فرد برای نمره تنها مطالعه این در که شدت نمره دیگری و فراوانی رتبهبندی است. شده پرداخته شدت سنجش به خیلیکم )هرگز 7-1 از احساسات این شدت خیلیزیاد( زیاد باال به متوسط متوسط کم خستگی نمره وقتی کلی بهطور )13(. میباشد موفقیت نمره و بشود باال شخصیت مسخ و عاطفی بعد در باالست. شغلی فرسودگی باشد پایین فردی خستگی بیانگر کمتر و 16 نمرات عاطفی خستگی و متوسط عاطفی خستگی 26 تا 17 پایین عاطفی مسخ بعد در باالست. عاطفی خستگی باالتر و 27 پایین سطح بیانگر کمتر و شش نمرات شخصیت باالی سطح 12 باالی و متوسط سطح 12 تا 7 بین فردی کفایت قسمت در و است. شخصیت مسخ تا 32 پایین سطح بیانگر 31 از پایینتر نمرات کفایت باالی سطح 39 باالی و متوسط سطح 38 همکاران و جلودار خاکدل میدهد. نشان را شخصی کرونباخ آلفای ضریب خود مطالعات در )1395( سالمت پرسشنامه )17(. آوردند بدست 0/89 را آن 28 عمومی سالمت پرسشنامه :از )GHQ-28( عمومی طراحی )1979( Goldberg/ Hiller توسط که سوالی میشود. استفاده روانی سالمت ارزیابی برای شده اجتماعی روانی- وضعیت آزمون این کلی بهطور و تشکیلشده سئوال 28 از میدهدکه نشان را فرد اختالل اضطراب جسمی عالئم مقیاس خرده چهار میکند. ارزیابی را افسردگی و اجتماعی عملکرد در گزینهای چهار مقیاس اساس بر آن نمرهگذاری تا صفر نمره آنها به که است شده تنظیم لیکرت توسط شده کسب کل نمره و میگیرد تعلق سه نمره روش این در میباشد. 84 تا صفر از فرد روایی میدهد. نشان را بهتر عمومی سالمت کمتر بین و دنیا کشور 70 از بیش در پرسشنامه اعتبار و شده برآورد مختلف گروههای در =R) %82 - (%92 )9(. است سنجش برای :Schneider زندگی به امید پرسشنامه

بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و... سلمان علوی و همکاران 163 میزان امید از پرسشنامه امید به زندگی اشنایدر استفاده شد. این ابزار در سال 1991 توسط اشنایدر و همکارانش ساخته شد که شامل 12 سئوال میباشد. از این 12 سئوال چهار سئوال مربوط به سنجش تفکر عاملی چهار سئوال برای سنجش تفکر راهبردی و چهار سوال انحرافی میباشد. اعتبار آن 0/80 و روایی آن 0/50 تا 0/60 گزارش شده است) 18 (. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS-18 استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق آمار توصیفی و آمار استنباطی )آزمونهای آماری کالموگروف- اسمیرنوف و تی مستقل( انجام شد. و سطح معنیداری = 0/05 α در نظر گرفته شد. مطالعه حاضر برگرفته از طرح پژوهشی مصوب دانشگاه جهرم بوده و دارای کد اخالق IR.JUMS.REC.1395.039 از کمیته اخالق دانشگاه علوم پزشکی جهرم میباشد. یافتهها ویژگیهای دموگرافیک آزمودنیهای تحقیق)کارمندان فعال و غیرفعال( از قبیل سن قد و وزن در جدول شماره 1- نشان داده شده است. بررسی دادهها با آزمون کالموگروف- اسمیرنوف نشان داد که دادههای تحقیق حاضر از توزیع طبیعی برخوردار هستند. نتایج آزمون t مستقل در مورد نمره کلی سالمت عمومی کارمندان فعال و غیرفعال نشان میدهد که تفاوت معنیداری بین سطح سالمت عمومی کارمندان فعال و غیرفعال وجود دارد )0/02 = P(. جدول شماره 1 - ویژگیهای جمعیت شناختی آزمودنیها متغیر سن )سال( وزن )کیلو گرم( قد )سانتی متر( فعال میانگین )انحراف معیار( )7/6( 38/9 )322/9( 82/1 )7/1( 174/2 غیرفعال میانگین )انحراف معیار( )9/4( 40/2 )12/1( 73/7 )10/0( 170/8 بطوری که کارمندان فعال بهطور معنیداری دارای سطح سالمت عمومی بهتری نسبت به کارمندان غیرفعال میباشند )جدول شماره 2 (. همچنین نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین سطح امید به زندگی کارمندان فعال و غیرفعال وجود ندارد )0/10 = P(. با این وجود کارمندان فعال دارای نمره باالتری در زمینه امید به زندگی نسبت به کارمندان غیرفعال میباشند )جدول شماره 2 (. نتایج آزمون t مستقل در مورد ابعاد سالمت عمومی کارمندان فعال و غیرفعال نشان میدهد که در مقیاس هاس اختالل در عملکرد اجتماعی )0/006 = P( اضطراب و بیخوابی 0/05( = )P عالئمجسمانی 0/01( = )P جدول شماره 2 - نتایج آزمون t مستقل در مورد سطح سالمت عمومی و امید به زندگی کارمندان فعال و غیرفعال P میانگین )انحراف معیار( گروه متغیر * 0 /02 فعال )8/1( 15/2 غیرفعال )16/1( 22/7 سالمت عمومی 0/1 فعال )6/8( 43/4 غیرفعال )6/6( 40/5 امید به زندگی *: نشان تفاوت معنیداری بین دو میانگین

164 مجله سالمت اجتماعی دوره چهارم شماره 3 تابستان 1396 جدول شماره 3- نتایج آزمون t مستقل در مورد ابعاد مختلف سالمت عمومی کارمندان فعال و غیرفعال متغیر گروه میانگین )انحراف معیار( P افسردگی 0/2 *0/006 فعال )2/9( 1/9 غیرفعال )5/0( 3/2 اختالل در عملکرد فعال )3/2( 4/8 اجتماعی اضطراب و بیخوابی عالئم جسمانی *: نشان تفاوت معنیداری بین دو میانگین تفاوت معنیداری بین کارمندان فعال و غیرفعال وجود دارد. اما تفاوت معنیداری در میزان افسردگی بین دو گروه وجود ندارد )0/2 = P(. و مشخص شد که در تمام ابعاد کارمندان فعال نسبت به کارمندان غیرفع ال وضعی ت بهت ری دارن د )ج دول ش ماره 3 (. در مورد نمرههای ابعاد مختلف فرسودگی شغلی نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری در نمرههای خستگی عاطفی مسخ شخصیت عدم کفایت فردی *0/05 *0/01 غیرفعال )3/1( 7/1 فعال )2/6( 4/2 غیرفعال )5/4( 6/3 فعال )2/6( 3/8 غیرفعال )5/1( 6/4 بین کارمندان فعال و غیرفعال وجود ندارد. با این وجود کارمندان فعال در خستگی عاطفی و مسخ شخصیت نمره پایینتری را نسبت به کارمندان غیرفعال کسب کردهاند و همچنین در مورد عدم کفایت فردی کارمندان فعال نمره باالتری را نسبت به کارمندان غیرفعال کسب کردهاند )جدول شماره 4 (. جدول شماره 4 - نتایج آزمون t مستقل در مورد ابعاد فرسودگی شغلی کارمندان فعال و غیرفعال P میانگین )انحراف معیار( گروه متغیر 0/15 فعال )7/9( 16/0 غیرفعال )9/4( 19/2 خستگی عاطفی 0/19 فعال )4/1( 8/4 غیرفعال )7/1( 10/4 مسخ شخصیت 0/2 فعال )9/1( 37/9 غیرفعال )8/6( 34/9 عدم کفایت فردی *: نشان تفاوت معنیداری بین دو میانگین بحث مطالعه نشان داد که تفاوت معناداری بین سطح سالمت عمومی کارمندان فعال و غیرفعال وجود دارد. به عبارتی دیگر کارمندان فعال از سطح سالمت عمومی بهتری نسبت به همتایان غیرفعال خود برخوردارند. نتایج برخی مطالعات همسو با این یافته تحقیق میباشد بهعنوان مثال صاحبی و همکاران )1385( در مطالعهای تحت عنوان بررسی وضعیت سالمت روانی در کارکنان بیمارستانهای شیراز رابطه سالمت روانی با ورزش را مثبت اعالم کردند )19(. کاشفی و همکاران )1392( در مطالعه خود به بررسی نقش فعالیت ورزشی و جنسیت در سالمت

بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و... سلمان علوی و همکاران 165 روان کارکنان جمعیت هالل احمر شهرستان تهران پرداختند. نتایج آنها نشان داد که کارکنان فعال نسبت به همتایان غیرفعال خود از وضعیت سالمت روانی بهتری برخوردارند )20(. در پژوهشی دیگر توفیقی و همکاران )1393( به بررسی ارتباط بین میزان فعالیت بدنی با سالمت عمومی در دانشجویان پرداختند. نتایج آنها حاکی از آن است که شرکت در فعالیتهای بدنی مورد عالقه موجب افزایش سطح سالمت عمومی میشود )21(. تحقیقی با عنوان تأثیر هشت هفته الگوی ورزش همگانی بر آمادگی جسمانی و سالمت عمومی کارمندان مرد انجام شد نتایج پس از مداخله نشان داد که تفاوتی بین وضعیت سالمت عمومی دو گروه مداخله و کنترل وجود ندارد )22(. دلیل احتمالی این ناهمخوانی میتواند مدت زمان انجام فعالیت ورزشی باشد چرا که در مطالعه حاضر از افرادی که بهطور مداوم مشغول به انجام فعالیت ورزشی بودهاند استفاده شد اما در مطالعه عنبری و همکارانش به صورت مداخلهای )تنها هشت هفته فعالیت ورزشی( به بررسی اثر ورزش بر سالمت عمومی پرداخته شد. در تبیین این نتیجه بدست آمده گزارش شده است که فعالیت بدنی موجب بهبود افسردگی و اضطراب میشود و همچنین انجام مداوم فعالیت ورزشی آمادگی جسمانی و آمادگی قلبی عروقی فرد را ارتقاء میدهد که نتیجه آن کاهش پاسخهای هیجانی و روانی شخص میباشد )23(. همچنین گزارش شده است که ورزش و فعالی ت بدن ی ب ا کاه ش س طح کورتی زول )هورمون ی که با فشار عصبی ترشح میشود( و افزایش سطح سروتونین )هورمونی مؤثر در خلق و خو( موجب بهبود سالمت روانی فرد میشود )2(. یافته دوم تحقیق نشان میدهد که تفاوت معناداری بین وضعیت امید به زندگی در دو گروه کارمندان فعال و غیرفعال وجود ندارد اما بهطور کلی افراد فعال در بعد امید به زندگی نمره باالتری کسب کردند. به نقل از ثنایی و همکارانش نتایج مطالعه کریستیانا و همکاران )2007( با مطالعه حاضر همخوانی دارد. به بیانی دیگر آنها نیز نتوانستند ارتباط معنیداری بین فعالیت بدنی و امید به زندگی بدست آورند )16(. اما این نتیجه به دست آمده با مطالعات ثنایی و همکاران )1392( Lee و همکاران )2012( de Rezende وهمکاران )2015( همخوانی ندارد )16-14(. ثنایی و همکارانش به بررسی اثربخشی فعالیت بدنی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در سالمندان استان مازندران پرداختند. نتایج آنها نشان داد که ورزش بهطور معنیداری موجب بهبود امید به زندگی سالمندان شده است )16(. میتوان دلیل احتمالی این ناهمخوانی را تفاوت در جامعه آماری و میانگین سنی افراد دانست. در تحقیق حاضر از کارمندانی که میانگین سنی آنها 38-40 سال بود استفاده شد اما در مطالعه ثنایی و همکارانش از سالمندان باالی 60 سال به عنوان نمونه استفاده شد. مطالعه lee و همکاران نیز نشان داد که اگر عدم فعالیت بدنی از جامعه حذف شود امید به زندگی به میزان 0/68 سال در جهان افزایش مییابد )15(. عالوه بر این موارد محققین در برزیل به این نتیجه رسیدند که حذف حالت عدم فعالیت بدنی و شروع به فعالیت در افراد باعث بهبود امید به زندگی به میزان 31/ سال میشود )14(. هر چند تفاوت امید به زندگی کارمندان فعال و غیرفعال معنادار نبود اما این یافته تحقیق و اکثر یافتههای مطالعات پیشین نشاندهنده برتری میزان امید به زندگی افراد فعال نسبت به افراد غیرفعال میباشد. با توجه به این یافته و پیشینه تحقیق میتوان بهمنظور تبیین این نتیجه به کارکردهای ورزش به خصوص کارکرد ضد افسردگی آن که میتوان آن را مهمترین عامل در افزایش امید به زندگی دانست اشاره کرد. ورزش دارای قابلیتهای تفریحی درمانی و رقابتی است که میتواند کمک شایانی به توسعه و حفظ عملکرد جسمانی و روانی افزایش رضایت از زندگی و بهبود کیفیت زندگی بکند. در یک مطالعه مروری Ortega و همکارانش گزارش دادند که آمادگی قلبی- تنفسی و عضالنی منجر به بهبود کیفیت زندگی و همچنین آمادگی قلبی- تنفسی آثار مثبتی بر روی افسردگی اضطراب حاالت ذهنی و روانی و افزایش اعتماد به نفس دارد )24(. تمرینات بدنی با تخلیه انرژی

1396 تابستان 3 شماره چهارم دوره اجتماعی سالمت مجله 166 فشارهای کاهش باعث و میدهد آرامش افراد به راه یک عنوان به ورزش از میتوان میشود. روانی استفاده خفیف افسردگی درمان حتی و پیشگیری زندگی از رضایت احساس فرد درنهایت که کرد عزتنفس افزایش موجب ورزش همچنین میکند. سردرگمی خصومت کاهش و خلقوخو بهبود )25(. میشود تنش و اضطراب تفاوت که داد نشان تحقیق یافته سومین نهایت در )خستگی شغلی فرسودگی بعد سه هر در معناداری دو در فردی( کفایت عدم شخصیت مسخ عاطفی ال فع دان کارمن ی کل ور بهط ا ام دارد. ن ود وج روه گ سلطانیان بودند. برخوردار کمتری شغلی فرسودگی از بررسی به خود مطالعه در )1388( بیدختی امین و دولتی ادارات کارمندان شغلی فرسودگی بر ورزش نقش بعد دو در آنها نتایج پرداختند. سمنان شهرستان تحقیق نتایج با شخصیت مسخ و عاطفی خستگی در که معناست بدان این ندارد. همخوانی حاضر خستگی از معناداری بهطور فعال افراد آنها مطالعه بودهاند برخوردار کمتری شخصیت مسخ و عاطفی در اما نبود. معنادار تفاوتها مطالعه این در اما با مطالعه دو هر نتایج فردی موفقیت فقدان بعد تفاوت مطالعه دو هر در یعنی میباشد. همسو هم بعد این در غیرفعال و فعال گروه بین معناداری )1393( همکاران و صفایی مطالعه )2(. نشد مشاهده در آنها ندارد. همخوانی حاضر تحقیق نتیجه با نیز هوازی تمرینات انجام اثربخشی بررسی به مطالعهای پرداختند. ماماها شغلی فرسودگی بر فراغت اوقات در فرسودگی مولفه سه هر که کردند گزارش نهایت در )26(. است یافته بهبود معنیداری بهطور شغلی این با نیز )1391( همکاران و کریمیان مطالعه نتایج که کردند بیان آنها ندارد. همخوانی تحقیق یافته مربوط میانگین ورزشی تمرینات هفته هشت از پس یافت کاهش شخصیت مسخ و عاطفی خستگی به یافته افزایش فردی موفقیت به مربوط میانگین و داد نشان نیز دیگر مطالعهای یافتههای )27(. است بهطور فعال کارکنان در شغلی فرسودگی میزان که با )6(. است غیرفعال کارکنان از کمتر معناداری لحاظ از نیز تحقیق یافته آخرین اینکه به توجه د میده ان نش ی کل ور بهط ا ام ود نب ادار معن اری آم فرسودگی کاهش به میتواند ورزشی فعالیت که دارد را ظرفیت این بدنی فعالیت کند. کمک شغلی با مقابله در را افراد ظرفیت انرژی تخلیه با که که کند کمک و دهد افزایش شغلی فرسودگی ایجاد مقابله کار محیط در روانی فشارهای برخی با فرد عصبانیت و خستگی بر مثبتی اثرات همچنین کند. وجود به تندرستی احساس او در و بگذارد فرد ویژگیهای باالرفتن به یکسو از ورزش )2(. آورد خلقوخوی اعتمادبهنفس شادکامی مثل مثبتی میکند کمک شدن اجتماعی و خودباوری خوب منفی ویژگیهای کاهش موجبات دیگر طرفی از و تنش استرس افسردگی ترس اضطراب مانند این همه که میکند فراهم بیخوابی و خشم کیفیت رفتن باال و روانی فشار کاهش موجب عوامل میتوانند عوامل این نتیجه در که میشود زندگی )6(. شوند واقع مؤثر شغلی فرسودگی از جلوگیری در نتیجهگیری میتواند فعالیت که داد نشان نتایج کلی بطور بنابراین شود کارمندان عمومی سالمت بهبود باعث ظرفیت میتوان ورزش وسیله به گفت میتوان کار محل در روانی فشارهای با مقابله در را کارمندان لذا کرد. تضمین را آنان عمومی سالمت و داد افزایش نهادینه موجبات که میشود پیشنهاد مدیران به کنند. فراهم را سازمان در ورزش و بدنی فعالیت شدن قدردانی و تشکر مصوب پژوهشی طرح از برگرفته حاضر مطالعه کد دارای و بوده JU-1395/113 کد با جهرم دانشگاه اخالق کمیته از IR.JUMS.REC.1395.039 اخالق نویسندگان میباشد. جهرم پزشکی علوم دانشگاه و مالی حمایتهای از میدانند الزم برخود مقاله همچنین و جهرم دانشگاه پژوهشی معاونت معنوی مطالعه این انجام در که آزمودنیهایی تمامی را قدردانی و تشکر کمال رسانند یاری را محققین آورند. بجا توسط منافع تعارض هیچگونه منافع: تعارض است. نشده بیان نویسندگان

بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و... سلمان علوی و همکاران 167 REFERENCES 1. Shabani Bahar Gh R, Z. Km. The Relationship between Job Burnout and General Health of Physical Education Teachers in Lorestan Province. Sciences Research Journal Contemporary Studies on Sport Management. 2012;2(3):77-91. 2. Soltaniyan M A, A. Aa. The Role of Sport on Job Burnout of Employees. Koomesh.2009;10(4):281-86. 3. Mazloomy Mahmoudabad S, Gerayllo S, N. A. Evaluating the Correlation between Burnout Syndrome Dimensions and Mental Health of Cashiers in State Banks of Golestan. TB. 2015;14(2):11-22. 4. Nwabuoku Uc, S. A. Burnout, Empowerment and Job Satisfaction in Human Services: A Comparative and Correlational Study of Women. Social Science. 2010;5(4):276-79. 5. Aziz Nejad P, S. H. Occupational Burnout and its Causes among Practicing Nurses in Hospitals Affiliated to Babol University of Medical Sciences, 2004. JBUMS. 2006;8(2):63-69.(Full Text in Persian). 6. Ebrahimi AE, Moulavi H, Mousavi SG, BornaManesh A, Yaghoubi M. Psychometric Properties and Factor Structure of General Health Questionnaire 28 (GHQ-28) in Iranian Psychiatric Patients. Journal Reserch Behavior Sciences. 2007;5(1):5-12. (Full Text in Persian). 7. Ghaniyoun A, Soloukdar A. Burnout, Dimensions and its Related Factors in the Operational Staff of Tehran Medical Emergency Center. Journal of Health Promotion Management. 2016;5(3):37-44. 8. Kāzemiyān S, A D. Effectiveness of Life Review Therapy on General Health Improvement in Addicts Voluntarily Seeking Therapy. Clinical Psychology Studies; 2012;1(5):75-90. 9. Ramazani Negad R, Niazi M, Hemati Nezhad M A. Comparing General Health between Participated People in Sport Activity and Inactive People.Quarterly Journal of Sport Sciences. 2010;2(4):49-66. 10. Mehrinejad S A, S. RM. Evaluating the Effectiveness of Logo Therapy in Increasing Hope to Life in Addicts with Short-Term Addiction Recovery. Clinical Psychology Studies; 2012;2(8):29-42. (Full Text in Persian). 11. Poladei A, Afsharpoor S, M. B. Comparative Survey Self Esteem and Mental Wellbeing between Group Athletic Devotee and Individual Athletic Devotee and Unauthentic Devotee in Boushehr. Iran J War Public Health. 2011;3(2):33-39. (Full Text in Persian). 12. Shahivandi A, Masoud M, Soltani T, M. S. The Role of Planning and Tailoring of Urban Sport Facilities in Increasing Physical Activity and Community Participation A Case Study of Arak City s Citizens with Hearing and Motor Disabilities. MEJDS. 2014;4(1):50-58. (Full Text in Persian). 13. Mahmoodi A, S. T. Investigation of the Relationship Between Mental Health and Organizational Employees work Fatigue and Deputyships of Yasouj Medical Science University. Armaghane danesh. 2015;20(5):444-452. (Full Text in Persian). 14. De Rezende L, Rabacow Fm, Viscondi Jyk, Luiz Oc, Matsudo V, I-M. L. Effect of Physical Inactivity on

168 مجله سالمت اجتماعی دوره چهارم شماره 3 تابستان 1396 Major Noncommunicable Diseases and Life Expectancy in Brazil. J Phys Act Health.2015;12(3):299-306. 15. Lee Im, Shiroma Ej, Lobelo F, Al. E. Effect of Physical Inactivity on Major Non-Communicable Diseases Worldwide: an Analysis of Burden of Disease and Life Expectancy. Lancet. 2012;380(9838):219-29. 16. Sanaei M, Zardoshtian Sh, Norouzi R. The Effect of Physical Activity on Quality of Life and Life Expectancy in the Elderly Fars Province. Journal of Sport Management Studies. 2014;5(17):137-57. (Full Text in Persian). 17. khakdel jelodar Z, Mosadegh Rad A, Rahimi A, E. JP. Investigating the relationship between spiritual leadership and professional burnout among the staff of Ardebil hospitals. ijme. 2016;9(1):74-85. (Full Text in Persian). 18. Khaledian M, Mohammadifar M. On the Effectiveness of Group Cognitive-Behavioral Therapy and Logotherapy in Reducing Depression and Increasing. Life Expectancy in Drug Addicts. 2016;9(36):63-80. (Full Text in Persian). 19. Sahebi L, M. A. Mental Health Status of Hospitals Staffs in Shiraz. Horizon Med Sci 2007;12(4):26-33. (Full Text in Persian). 20. Kashefi M, Arab Ameri E, H. D. The Relationship between Exercise and Gender in Mental Health of Staff of Red Crescent Society of Tehran. Journal of Rescue & Relief. 2014;5(4).46-54. (Full Text in Persian). 21. Tofighi A, Babaei S, Eloon Kashkuli F, Babaei R. The Relationship between the Amount of Physical Activity and General Health in Urmia Medical University Students. Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty. 2014;12(3):166-72. (Full Text in Persian). 22. Anbari Sh, Moghadasi M, Torkfar A, Rahimezadeh E, Khademi Y. The Effects of the Recommended Eight- Weeks Sports-for-All Program on Physical Fitness and General Health of Male Employees. Armaghane Danesh. 2012;17(1):40-49. (Full Text in Persian). 23. Taheri M, Irani K. The Effect of Water-Based Exercise Programs and Ksd Protocol on General Health Questionnaire and Optimal Physical Fitness Factors Affecting Female Elders Balance. Journal of Motor Behavior. 2014;6(16):15-28. (Full Text in Persian). 24. Ortega F, Ruiz J, Castillo M, Sjöström M. Physical Fitness in Childhood and Adolescence: A Powerful Marker of Health. International Journal of Obesity. 2008;32(1):1-11. 25. Pretty J, Peacock J, Hine R, Sellens M, South N, Griffin M. Green Exercise in the UK Countryside: Effects on Health and Psychological Well-Being, and Implications for Policy and Planning. Journal of Environmental Planning and Management. 2007;50(2):211-31. 26. Safaei M, Abedian Z, Ahsr, R. Ms. The Effectiveness of Aerobic Training in Leisure Time on Burnout of Midwives: A Randomized Clinical Trial.journal of Obstetrics Gynecology and Infertility. 2014;17(122):16-22. (Full Text in Persian). 27. Karimian R, Rahnama N, Karimi A, Karimian M, Janbozorgi A, F. N. The Effect of Physical Training on the Burnout of Nurses in Alzahra Hospital. J Res Rehabil Sci. 2012;8(5):870-876. (Full Text in Persian)

بررسی اثربخشی ورزش بر میزان فرسودگی شغلی سالمت عمومی و... سلمان علوی و همکاران 169 Community Health; Vol. 4, No. 3; 2017 ISSN 2383-3033, Journal of Social Determinants of Health Research Center of Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. http://journals.sbmu.ac.ir/en-ch Original Article Evaluate the Effectiveness of Sport on Job Burnout, General Health and Life Expectancy in Jahrom University of Medical Sciences Staff Salman Alavi 1, Mohammad Amin Ahmadi 2, Abdossaleh Zar 3 * 1. Master Student of Department of Sport Management, School of Sport Science, Allameh Tabtabaee University, Tehran, Iran 2. Master Student of Department of Exercise Physiology, School of Sport Science, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran. 3. Associate Professor of Sport Science,Department of Sport Science, School of Literature and Humanities, Jahrom University, Jahrom, Iran * Corresponding Author:Abdossaleh Zar. Department of Sport Science, Jahrom University, Jahrom, Iran. Email: as.zar@jahrom.ac.ir Received: 9 February 2016 Accepted: 18 April 2017 Published:16 May 2017 How to cite this article: Alavi S, Ahmadi MA, Zar A. Evaluate the Effectiveness of Sport on Job Burnout, General Health and Life Expectancy in Jahrom University of Medical Sciences Staff. Community Health. 2016; 3(4): 160-69. Abstract Introduction: Managers of organizations in addition to the emphasis on improving efficiency and effectiveness also consider the mental state to improve health and quality of life of employees. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of sport on job burnout, general health and life expectancy in Jahrom University of Medical Sciences staff. Methods: 60 (29 active and 31 inactive) of Jahrom University of Medical Sciences staff volunteers participated in this cross - sectional study. Information was collected via Maslach Burnout Inventory (MBI), general health (GHQ 28), life expectancy Schneider and demographic characteristics questionnaire. To analyze the data we used of SPSS-18, Kolmogorov-Smirnov test and independent t-test (α = 0.05). Results: The results showed that active employees compared to inactive employees are in a significantly better position in measures of general health (P = 0.02), But There was no significant difference between two group in the all three factors of burnout (Emotional exhaustion (P = 0.15); depersonalization (P = 0.2); lack of personal accomplishment (P = 0.20), and Life expectancy (P = 0.10). Conclusion: Activity can improve employee health, so it can be said that through exercise can increase capacity to cope with stress at work and their general health can be guaranteed. Therefore, it is proposed that would provide allow the institutionalization of physical activity and sports organizations. Keywords: Burnout, General health, Life expectancy, Staff, Exercise and physical activity